Het aanpakken van zwartspaarders voor de periode vanaf 2017 blijkt problematisch. Dat geeft staatssecretaris Marnix van Rij van Financiën toe in antwoord op Kamervragen over dit onderwerp.

Eind vorig jaar gaf de Hoge Raad aan dat manier waarop de vermogensbelasting in box 3 voor sparen en beleggen wordt toegepast, niet door de beugel kan. Dit heeft niet alleen gezorgd voor een fiscale tombola bij de aanpassing van de vermogensbelasting voor eerlijke spaarders. Ook voor zwartspaarders heeft de uitspraak van de Hoge Raad grote gevolgen, zo meldde Het Financieele Dagblad afgelopen maand. Van Rij bevestigde dit dinsdag in schriftelijke antwoorden op vragen vanuit de Tweede Kamer.

De uitspraak van de Hoge Raad heeft betrekking op de manier waarop de vermogensbelasting sinds 2017 werd geheven. Hierbij was sprake van een fictief rendement op sparen en beleggen, waarbij er ook vanuit werd gegaan dat je meer belegt, naarmate je vermogen groter is.

Dit had echter grote gevolgen voor mensen die relatief veel spaarden met grotere vermogens, omdat zij geacht werden een hoger rendement te halen en daarvoor werden belast. Tegelijk waren de feitelijke spaarrentes de afgelopen jaren zeer laag, wat de zogenoemde ‘spaartaks’ extra problematisch maakte.

De fiscus is bezig met een grote hersteloperatie om de belastingheffing in box 3 voor de afgelopen jaren deels aan te passen en voor de toekomst structureel anders in de richten. Maar intussen heeft de uitspraak van de Hoge Raad bredere gevolgen.

Zwartspaarder vrijuit: wat kan fiscus doen?

Doordat de Hoge Raad heeft bepaald dat de vermogensrendementsheffing in box 3, zoals die is toegepast vanaf 2017, in strijd is met het Europees recht, mag de Belastingdienst geen aanslagen opleggen op basis van de oude heffingsmethodiek.

Volgens staatssecretaris van Rij mogen op zich nog wel ‘vergrijpboetes’ worden opgelegd, maar wordt de hoogte van de boete vervolgens vrijwel nihil door de uitspraak van de Hoge Raad, zo blijkt uit de antwoorden op de Kamervragen.

De staatssecretaris ziet grofweg drie manieren om nog wel iets te doen aan het aanpakken van zwart geld vanaf 2017. Zo kan de fiscus nog steeds kijken naar de herkomst van vermogen in box 3. Als dit bijvoorbeeld niet-opgegeven inkomen uit werk, de eigen onderneming of een erfenis blijkt te zijn, kan via een omweg mogelijk alsnog een boete worden opgelegd.

Verder is het zo dat de fiscus nog wel mogelijkheden heeft om boetes op te leggen, als zwart geld niet op een spaarrekening staat, maar als vermogen in aandelen of vastgoed is gestopt.

En de fiscus denkt dat er ook wat betreft contant zwart geld nog mogelijkheden zijn om boetes op te leggen. Volgens juristen die het FD sprak, valt echter te betwijfelen of dit stand houdt voor de rechter, als er geen rendement wordt gehaald op contant geld.

LEES OOK: Besparen op vermogensbelasting in box 3: gaat kabinet stokje steken voor schuiven tussen beleggingen en spaargeld?